قوشاچاي شهرينده بايرام دبلري/ سؤيله­ين: قمر خداوئردي­وند

توپلايان: احمد اسدي

چرشنبه­لر

يالانچي چرشنبه: ائولري تميزلمگه باشلارديلار و هیسینی آلارديلار.

قويروقلو و يا خبرچي چرشنبه: بو چرشنبه ده چوغان ايله، پالتارلاري يووراديلار و هیس آلما دوام تاپاردي.

كوله چرشنبه : بو چرشنبه ده توكلرين اوجلارين وورارديلار. گؤيلرين باشين ووراديلار.

آخير چرشنبه :

چرشنبه خونچاسيندا بونلار اولارميش، بوغدا، كشمش، مكه، قووورقا، حالوا، سمني، ايگده، گيردكان، الوان شيرنيلر. سامان، سوغان و نار قابيغي ايله يومورتالاري بويارديلار. بايرام آييندا، اؤزلليكله­ده چرشنبه لري يومورتا چاققيشديرارديلار و يومورتاسي سينان اودوزاردي.

نشانلي اوغلانلارا عرقچين و جوراب توخويارديلار. گلينلره­ايسه، قیرمیزي پارچا آپارارديلار. بير مجمعه­يه كشمش، بادام، گردكان، ايگده و ... قويوب و اوستونه قیرمیز پارچا چكيب، قيز ائوينه پاي آپارارديلار. باجالاردان شال ساللارديلار، بگ ساللايان شالي قيز ائوي تانييب، همن جوراب و عرقچيني اوغلانا پاي وئررديلر. بعضي اوغلانلاردا شوخلوق اوچون دئيه­رديلر، قيزي­دا باغلا. شال ساللايانلارادا، پاييني باغلاياندان سونرا دئيه­رديلر: چك، آللاه مطلبيني وئرسين.

قاپي داليندا قولاق آسما دبي و سو سپمه دبي

چرشنبه آخشامي بير ليوان سو الده، گئدرديلر قاپي دالينا و قولاق قويارديلار. ائوده­كيلرده گرك خوش سؤزلر دانيشارديلار. مثلا دئيه­رديلر: آي قيز او حناني گتير، اليميزه قوياق.- او شيرنيلردن گتير آغزيمي شيرينله­دك. بير چاي قويون، آغزيميز شيرين اولسون. قولاق آساندا سئوينيب دئيه­ردي، آغزينيز شيرين اولسون، گلن گونلري خوش و آيدينليقلا اولسون. سونرا اللرينده­كي سويو قاپيا و يا باجايا سپيب گئدرديلر و دئيه­ريدلر ، كئچن گونلريميز كئچدي گئتدي، آللاه گلن گونلريميزي آيدين و خوش ائله­ين. ائولرده گول ايله آينا قويارديلار.

بو گونده اود اوستوندن آتيلاراق، بئله دئيه­رديلر: آتيل، ماتيل چرشنبه / گون كيمي بختيم آچيل چرشنبه و دئيه­رديلر: آللاه گلن گونلريميزي خير ائله­سين، بختيميزي آچسين. آغزي شيرينليگه چيخاق و آيدينليق اولسون.

اودو داملار اوستونده يانديرارديلار و دامين دؤرد بوجاغينا داش قويارديلار، سونرادا دامين دوره­سينه جيزيق چكرديلر . بو جيزيغي حاصار بيلرديلر و بو سؤزلري اوخويارديلار:

حاصار حاصار

كيليديم آغام اميرالمومنين آچار

چرشنبه گونونده سو گتيرمه دبلري

بو گونده  كوزه ده سو گتيررديلر. او گتيريلن كوزه­ گرك يئره قويولمايايدي. او كوزه­ني بايرام گونو چاتينتجايا قدر بير بوشقابين ايچينه قويارديلار. قديملر ايلده بير يول دويو بيشيررديلر. همن او كوزه و يا تونگوله­ده­كي سويو، بايرام پيلووونون اوستونه ، بيرده ائوين دؤرد بوجاغينا تؤكرديلر و دئيه­رديلر: گلن گونلريميز آيدين اولسون.

سو قيراغينا گئديليردي و شيرني آپارارديلار. كوزه يه تپه جك تيكرديلر و كوزه نين باشينا قويارديلار. گئده-گئده بو سؤزلر اوخوناردي:

بوردان بير يول وار دول ديزه­سينه

اوردان سو دولدورور يار كوزه­سينه

سونرا  گیردکان قابيغيندا بير شمع يانديريب و نيت ائديب سويا اؤتوررديلر. گؤي آپارارديلار فال توتارديلار. جويز قابيغي سو اوزونده قالسايدي، نيتلر قبول اولاردي. اؤزلري ايله شيريني و يا قند آپارارديلار و ديشله ييب سويا آتاراق بئله دئيه­رديلر: بيز سنين آغزيني شيرين ائله­ديك، سنده گلن ايل بو زاماناجن بيزيم آغزيميزي شيرين ائله.قيز-گلين­لر سورمه آپارارديلار سو قيراغينا گؤزلرينه چكرديلر و بير قيچي ايله، كيرپيكلرينين و ساچلارينين اوجونو قيرتارارق، آتارديلار سويا و بئله دئيه­رديلر: آللاه قرامتيمي، قارا گونلريمي آپارسين، گلن ايلده گونلريميز خوش اولسون. ياخشي سؤزلره نيت ائدرديلر.

چرشنبه گونونون افسانه­سي

دئيه­رديلر: آخير چرشنبه گئجه­سي، گئجه­نين بير واختيندا آخار سولار دورار. او زاماندا بير شخص پاكدامن و مومن اولوردورسا و گئجه­ني او سويون قيراغيندا ياتيرديرسا، او سو دورماني گؤروب و او آن هر آرزو ائتسه­ايدي قبول اولارميش. ائله بونا گؤره­ده بير گون بير قاري، گئديب سو قيراغيندا ياتير و گئجه­نين ياريسي سويون آخارليغي دايانير. بو وضعيتي گؤرن قارينين ديلي باغلانير و دئيير اوغلوم قيزيل. او گئجه قورتولور، گلير ائوه باخير گؤرور اوغلو قيزيلا دؤنوبدور. بو قارينيندا تكجه بو اوغلو وارايميش و چؤرك گتيرنيده او اوغلان ايدي. گونلر كئچير بو قاري پولسوزلوقدان بو قيزيل اوغلانين بير بارماغيني قوپاردير و بازاردا ساتير. بو وضعيتدن ناراحت اولان قاري گلن ايلين چرشنبه­سيني گؤزله­يير و چرشنبه گونونده بير داها سو قيراغينا گئديب و سويون دورماسيني گؤزله­يير. يئنه همان ايش تكرار اولور. بو دفعه قاري آللاها سسله­نه­رك دئيير: اي آللاه اوغلوم آدام اولسون، سماواريم قيزيل. سونرا گلير ائوينه، باخير گؤرور، اوغلو يئنه انسان اولوب، آما بارماغيندان قان گلير و سماواريدا قيزيل اولوب. او تاريخدن اوتورورلار و گئنه-بولونا خرجله­ييب و يئييرلر.

چرشنبه گئجه­سي روزي ، بركت، نيت گئجه­سيدير. هرنه نيت ائتسن چرشنبه گونو قبول اولار.

چرشنبه ننه­نين ماجراسي

او زامانلار آغارتما يوخ ايدي. گئدرديلر، آغ تورپاق گتيريب وتشته توتارديلار. بو آغ تورپاق و سوپورگه­ايله چيرپما چيپارديلار. اوتاق آغاراندان سونرا، اليميزي اونا و شيره­يه باتيريب و تاخچالارين دوره­سينده ناققيش چكرديلر. سونرا تاخچالارين آراسيندا چرشنبه ننه چكرديلر، او چرشنبه ننه­نين آغزينا بير دنه يئميش قويارديلار. اونون آغزيندا يئميش اولدوغو حالدا، انسانلاريندا آغزي شيرين اولماسينا اعتقاد وار ايدي.

گؤي گؤيرتمه واختي

بايراما اون سككيز گون قالان، باشلارديلار، گؤي گؤيرتمگه. قديملر ائولر سويوق اولدوغونا و گؤيون  بايرام گونونه حاضرلاشماسينا گؤره بو قدر تئز گؤيرتمگه باشلارديلار.

اؤلولر بايرامي و قره بايرام

ايلين آخير 5شنبه­سيني اؤلولر بايرامي توتارديلار و گئديب قبرلري زيارت ائدرديلر. قره بايراملاردادا ايلين آخير گونونده اوتورارميشلار، يعني كؤهنه ايله سالارميشلار. بوگونلرده شيرنيات قويمازلار. فقط بير استكان چاي و حالوا اولاردي.

ايل تحويلي

قوران، شيريني، گؤي، آينا قويارديلار. دوعا اوخويوب و صلوات چئويريرديلر.

ايل تحويل اولدوغو گون، كيچيكلر بؤيوكلرين ائوينه گئديب و اونلارلا گوروش ائدرديلر. كوسولولر باريشارديلار. بؤيوكلر كيچيكلره بايرامليق وئررديلر. چوخلاريدا طايفا بؤيوگونون يانينا ييغيشارديلار و اوردا بايراملاشارديلار.

13 گونو

نئچه قونشو ييغيشيب پول ييغيب، ات آلارديلار. او اتلري گتيريب چؤلده چاي قيراقلاريندا كوفته بيشيررديلر. بايرام گؤيرتديگي گؤيلري آپاريب چؤله آتارديلار.

14-جو گون

13-جو گونون عكسينه ملت ائولره ييغيشارديلار و چاي ايچرديلر.