رحمتلیک آشیق علی علیزاده نین خاطرلا منی آدلی کتابی یایینلاندی.

رحمتليك آشيق علي عليزاده­نين شعرلري او مرحومون وفاتينين بيرينجي ايل دؤنومو عرفه­سينده بير مجموعه­ده يايينلاندي.  302 صحيفه ­دن تشكيل تاپان بو كتاب، خاطرلا مني آديني داشي­يير و او مرحوم آشيغين 300 قاطارا ياخين شعرينه شامل اولور. بو مجموعه اورمولو شاعر ، آراشديريجي،يازيچي و رحمتليك آشيق علي عليزاده­نين ياخين يولداشي بهرام اسدي­نين زحمتلري ايله توپلانيب و چاپا بوراخيليبدير.

اورمونون ياز نشرياتي­نين نشرلريندن اولان بو كتاب، ساتيشي 8000 تومن دير و يازنشرياتي ايله اورمونون حوزه هنري اداره­سينين امكداشليغي ايله يايينلانيب.

قئيد ائتمه­لي­ييك، آشيق علي عليزاده 1330-جو ايلده قاراداغين ورزقان بخشينين قيه قيشلاق كندينده آنادان اولوب. سونرالار اورمويا كؤچوب و بو شهرده آشيقليقلا مشغول اولموشدور. آشيق علي عليزاده 10/5/1390 تاريخينده اوره­ك دايانماسي(ايست قلبي) نتيجه­سينده دونياسيني دگيشدي. او مرحوم ايران موسيقي فئستيواللارينين چوخونا قاتيليب و چوخلو مقاملاردا اله گتيرميشدير. اورمو راديو و تلويزيونوندا موسيقي بؤلومونون فعال شخصلريندن ايدي. آللاه رحمت ائيله­سين. آذربايجان ادبياتي و فولكلورو سئوداليلاري كتابي الده ائتمك اوچون ياز نشرياتي ايله گنج آشيقلار بلوقونا گئده بيلرلر. ها بئله آشاغيدا اولان ايميل و موبايل ساييسي ايله­ده ايلگي قورا بيلرلر.

ياز نشرياتي: http://yaznashr.blogfa.com

گنج آشيقلار: http://gencashiqlar.blogfa.com

ايميل: yaznashr@gmail.com

موبايل: 09141477792

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

بو کتابین بیر بؤلومو دوستلار حسرتی آدینی داشی­ییر و او مرحوم اوستادین دوستلاری اونون اؤلوم خبرینی ائشیتدیکلرینده بو شعرلری یازیبلار.

بهرام اسدی

كؤچدو بير صنعتكار، گئتدي بير آشيق

نيسگيلي سازينين تئلينده قالدي

 هر ماهنيسي اولان ائله ياراشيق

ان گؤزل ماهنيسي ديلينده قالدي

 

 ائللرين ايچينده ماهنيسي بيتدي

آخرت دئيه‏رك سون سفر ائتدي

 اللرين اوستونده مزارا گئتدي

ائلي گؤز ياشينين سئلينده قالدي

 

 

 آي آشيق، تئز ايدي گئديش هوسي

قولاقلارا دولدو سازين ناله‏سي

 ائشيتمز اولدوق او غيرتلي سسي

سسينين حسرتي ائلينده قالدي.

 

فريده سليماني((آیتکین)):

 شاعرلر كؤچنده فاني دونيادان

فرقتينده قالان ائللر آغلايار

 هنر باغچاسينين گولو سولاندا

باغبان كدرلنر، گوللر آغلايار

 

 بولبوللر گولوندن آيري اوچاندا

نؤوراغي پوزولوب گولدن قاچاندا

 صنعتكار هجراندان صحبت آچاندا

بولودلار قارالار سئللر آغلايار

 

 سهو ائدير اجلدن شفقت اومان

آيدين حقيقته كيمدي گؤز يومان

 آشيغيندان آيري دوشسه بير زامان

ساز سوسار »آيتكين« تئللر آغلايار.

 

احمد اسدي:

 ائل آشيغي نه تئز گئتدين

سنسيز گؤزوم لئيسان آغلار

 كؤچركن بيزي ترك ائتدين

كؤنلوم ائيلر فغان آغلار

 

 ائلينله اوتوروب دوردون

بو ائلده مجلسلر قوردون

 فراقيندا اودلار يوردون

دردلي آذربايجان آغلار

 

 باش اگيرم بو انسانا

فخر ائديب آذربايجانا

 فاني جسميم قالسين يانا

باخ بو روح-روان آغلار

 

 آشيق بير ده ساز آلايدين

آليب قوينونا چالايدين

 احمد دئيير كاش قالايدين

فراقيندا گؤز قان آغلار.

 

 

آشیق سيد اسماعيل سیدساجدي:

 آلديم قيشلاقلي‏نين اؤلوم خبرين

اوره‏گيم كؤوره‏لدي، گؤزلريم دولدو

 سن بير بولبول‏ايدين گولشن باغيندا

نه تئز خزان ووردو گوللرين سولدو

 

 شادليقدا اوخوردون هر واخت ائللره

ساراني آپاران آخان سئللره

 تميز اوره‏كلره، شيرين ديللره

آدين داستان اولدو ديللرده قالدي

 

 من سيد آشيغام چكرم زحمت

هر واخت بؤيوكلره ائيله‏يك حرمت

 اوستادين روحونا سيز دئيين رحمت

هامي گئده‏جكدي، بو بئله يولدو.

 

 

  آشيق علي عابديني(علي يكانلي):

 آللاه اؤلنلره رحمت ائيله‏سين

علي ده رحمته قاريشدي گئتدي

 اوستاد آشيق كيمين گيردي ميدانا

بير آز سؤزلريندن دانيشدي گئتدي

 

 دوشدو سينه‏سينه دويونلو داغلار

وفالي سئوگيسي هر زامان آغلار

 سارالدي باغچالار، بولبوللر، باغلار

بولبولون گولشني ساويشدي گئتدي

 

 بير كيمسه اولمادي قانا درديني

بير ساعات اليندن آلا درديني

 سالدي اوره‏گينه بالا درديني

يوخسوللوق اودوندا آليشدي گئتدي

 

 بو سؤزلري دئدي يكانلي علي

امداد ائيله بيزه يا مولا علي

 دئسه‏لر نئج اولدو قيشلاقلي علي

هنر ميدانيندا چاليشدي گئتدي.

  

  

 آشيق خدمت حاجي‏زاده:

 اوزون يانسين قارا تورپاق

نه تئز آلدين جاني مندن

 اسيرگه‏دين يار-يولداشين

كسدين شهرت شاني مندن

 

 گؤزلريمين نورون آلدين

قوللاريمين زورون آلدين

 يامان يئرده تورا سالدين

آلدين امتحاني مندن

 

 ديواردان آسيلدي سازين

آغلار قالدي اوغلون، قيزين

 زهر اولدو دادين، دوزون

نيه كسدين ناني مندن

 

 آشيق خدمت، آغلا پنهان

هاميا وار بو امتحان

 چال بير تجنيس كسمه ديوان

چالما دول هجراني مندن.

 

 

 بيت‏اللَّه سليمي آوانسر:

 آشيق، سني ايتيرندن

گن دونياني بيتيرندن

 قوهوم-قارداش آغلار قاليب

قبر ائوينه گؤتورندن

 

 آذربايجان آشيغي‏ايدين

ائل-اوبا ياراشيغي‏ايدين

 گور سسين وار ايدي سنين

الحق جانان آشيق‏ايدين

 

 سازيندا بير داد وار ايدي

سؤزونده مين آد وار ايدي

 سن دونياني دگيشنده

ائلده هاراي-داد وار ايدي

 

 آشيق داي آتا مينمه‏ديك

يانيب كول اولوب سؤنمه‏ديك

 يايدا كؤچدون يايلاقلارا

داها قيشلاغا دؤنمه‏ديك

 

 بيت‏اللَّه سنه سؤز يازير

سؤز ايتيرير، هردن آزير

 فلك زامان قازماسي‏ايلن

گئجه-گوندوز مزار قازير

 

 آشيق علي عليزاده

مولام سنه وئرسين باده

 حق اؤزو محشر گونونده

سني هر آن سالسين ياده.

 

قهرمان سولدوزون، ایگید ار اوغلو

قهرمان سولدوزون، ایگید ار اوغلو

آشیق رضا پوینده ایله دانیشیق.

دانيشيق آپاران: احمد اسدي

سولدوز ديارينين سئويلن و آدليم اوزاني، آشيق رضا پوينده 1344جو ايلده سولدوزون عجم كهريزه كندينده دونيايا گليب.  9-جو صنيفينه قدر ائله اؤز كندلرينده، ديپلوما قدرده شهرده تصحيلاتينين آرديني توتوبدور. آشيق رضا گؤزل اوخويور، همده گؤزل چالير. گؤزل چاليب اوخوماقدان علاوه ده اونون بير بيلگيلي و مطالعه ائدن آشيق اولماسي و هابئله هاوالاردا سئچديگي يئني سؤزلر و شعرلر اونون او بيري آشيقلاردان فرقلي اولماسينا سبب اولور. آشيق رضا ائل آشيغي دير، ائلين درديندن دئيير، ائلين درديني سؤيله يير، آناديليندن اوخويور، پارلاق كئچميشيميزي ساز هاوالاري ايله جانلانديرير و آيدين گله­جكلره اومود وئرير هر بير اوخوماغي چاغداش دوروموزه اويغون و هر بير هاواسي ائلين درديندن سؤز آچاندير. دگرلي اوستاديميز آشيق علي قره آغاجي­نين تعبيري ايله دئسه­ك، آشيق رضا اورمو مکتبینده اولان آشيقلارين دده­قورقودودور.آللاهدان حؤرمتلي آشيغيميزا ياشاييشيندا باشاريلار ديلركن، سيزي اونونلا آپارديغيميز دانيشيغي اوخوماغا دعوت ائديريك.

آشيقليق صنعتينه گليشينيزدن دئيين، سيزي بو صنعته ماراقلانديران نه اولدو؟

منيم داييم اوخويان ايدي. آشيق هاوالاريندا اوخوياردي. ائله اولده اونون اوخوماقلاريني گؤروردوم. سونرادا راديودان آشيق درويش ايله آشيق دهقان و او بيري آشيقلار اوخويارديلار. منده اونلار اوخودوغو واختلار آز قالاردي راديونون ايچينه گئده­م، بير دقيقه ده راديودان باشيمي قووزاماز ايديم. ائله اوشاقليق ايللريندن اوخوماغا باشلاديم. آشيق درويشين وورغونو ايديم، ائله اونون قايداسيندادا اوخويوردوم.  سونرالار 1365-جي ايلده بير دنه ساز آلديم. سولدوزدا رحمتليك عليرضا واحدي آديندا بير نفر معلم وار ايدي. اونون يانينا گئتديم و ساز هاوالاريني اؤيره­نمگه باشلاديم. داستان سؤزلريمي ده آشيق مختار گؤلمانخاناليدان اؤيره­نديم. اوندان سونرادا يولومو قوشاچايا سالديم، آشيق هدايت موسي اوغلونون يانينا گئتديم و ايكي ايلده اونونلا بيرليكده دولانديم.

آیری ایشه باخمادینیز, ائله اولدن  آشیقلیغا گلدینیز؟

من آشیقلیقدان اؤنجه، دئمک اولار پلیس اداره­سیندن قبول اولدوم، قرار ایدی دا گئده­م، آما گئدن گونو آتام دئدی اؤلرم آما قویمارام منیم یانیمدان گئده­سن. من ده دا آردینی توتمادیم. ایندی بیر دوستوم وار, ائله من قبول اولاندا اودا قبول اولموشدو، سولدوزدا فرمانده پادگان اولوب.

آشيق مختاردان دئيين، نئجه ايدي؟

بؤيوك اوستاد ايدي. اونون كيمي داستان دئيه­ن هله ليك يوخدور. اوستادلارين اوستادي ايدي.

بعضي لر سيزه آشيق درويشين شاگردي و بعضي لرده ائله بو دورون درويشي دئييرلر، بيزده اونلارا تاي سيزه بو دورون درويشيده دئسه­ك،آما بيليريك سيز درويشين شاگردي دگيلديز، نيه بئله دئييرلر؟

بونو دئمه لي يم كي هئچ كس آشيق درويش اولا بيلمز. آما من آشيق درويشين قايداسيندا چاليرام. مني اوستاديم رحمتليك عليرضا واحدي آشيق درويشين شاگردي ايميش. اينديليكده­ده قوشاچايا، ماراغايا، بينابا تويلارا گئدنده منه دئيه رلر درويشين باجي اوغلوسو گلدي. نه قدر دئميشمده كي من درويشله قوهوملوق نسبتيم يوخدور. يئنه ده ائله مني درويشين باجي اوغلوسو چاغيرارلار. سونرادا ائله آشيق درويش بيزيم هامي­ميزين اوستادي­دير، بو قاپيني(آشيقليغي) اونلار آچيبلار.

سيزي بير بيلگي­لي آشيق تاني­ييرلار، همده نئچه مكتبين هاوالاريني چالان بيريسي. هانسي مكتبين هاوالارين چاليرسينيز؟

باخين مكتب فرقيميز يوخدور. هامي آشيقلار آذربايجان آشيق مكتبي­ديلر. آما من هم سولدوز، هم اورمو، همده بير تعداد تبريز-قره داغ آشيق هاوالاريني چالارام.

سولدوزون اؤزونه مخصوص نئچه هاواسی وار؟

تقریبی اولاراق, 40 هاواسی وار.

هانسي هاوالاري بگنرسيز؟

من اورمو هاوالاريندان تركمه، تاجري، امراهي تبريز هاوالاريندان گؤيچه گولو، جليلي. هاميسي گؤلدير، دئمك اولمور بو پيسدير بو ياخشي.

سينه دفتر نئچه داستان بيليرسينيز؟

من 20 داستان سينه دفتر دئيه بيله­رم. آما رحمتليك آشيق مختاردان 40 داستان دفتريمه يازميشام.

داستانلارين مفهومو نه دير؟

داستانلاريميز نئچه بؤلوم اولورلار. بعضي لري حماسي ديرلر، بعضي لري عاشق-معشوق، بعضي لري عرفاني-مذهبي ديلر. قديملر امكانات اولماديغي اوچون، بو داستانلار ايله ملته دوز يولو گؤستريرميشلر و اگريني دوزدن سئچيرديرميشلر.

آشيق دئيه­نده سيزين فكرينيزه نه گلير؟ آشيقليغين فلسفه­سي نه­دير؟

آشيق دئيه­نده منيم ذهنيمه هميشه ايشيق كلمه­سي گلر. آشيق يعني ملتي ظلماتدان ايشيغا چيخاردان. قارانليقلاري يوخ ائدن. هله بونا آي ايشيقدا دئييبلر. بلكه ده ائله آشيق بو كلمه­دن دوزه­ليب. ظلماتلارین ایچینده، ایشیغی گؤرونن شخص.

ائله آشيقليغيندا فلسفه­سي بودور. بيرده بير نفر آشيق آديني اوستونه قويورسا، گرك اؤزونه هدف سئچه. اؤزوندن سوروشا من نه­يه گؤره آشيق اولورام. هدفي اولمايان آشيق منجه بير آز دوز آشيق اولا بيلمز. آشيق ديلسيزلرين ديلي­دير. آشيق اولان ملتينين درديني دئيه­ر، سونرادا اونون درمانيني دئييب، ائلينه يول گؤسترر. يالنيز دردي دئمكله ايش دوزه­لمز، گرك يولونودا گؤستره.

بهرامي­يم دوشوم داغ داشي چاپيم

هر ديلدن آغيزدان بير مطلب قاپيم

عاقل اولسام گرك آختاريم تاپيم

چونكو هر معلولا بير علت گرك

چوخ ياخشي، بس سيز نه هدف ايله بو يولا گليبسينيز؟

منيم هدفيم كولتورومو قوروماق، ائليمه خدمت ائتمك و دينيمه و ديليمه حؤرمت قازانديرماقدير.

بيلديگيمز كيمي سيز يئني سؤزلردن چوخ قوللانيرسينيز و بوگونوموزه اويغون شعرلردن چوخ اوخويورسينيز، نيه بئله بير يولو سئچيبسينيز؟

انسان گرك زمان ايله قاباغا گئده. سؤزلريميز گرك يئني­لنه. بو يئني­لنمه هر شئيده اولوبدور. گرك آشيقليقدا و اوندا ايشله­نن سؤزلرده­ده اولا. بو سؤزومه مخالف اولانلارا دئييرم، اولار بيز ايندي تراكتورو قويوب، جوت ايشله­دك؟ البته اولماز.

آما بودا بئله اولمايا كي كئچميشيميزي و كئچميش اوستادلارين سؤز-صحبتلرين اونوداق. كئچميشه باخاق، ايره­ليه گئده­ك. گرك ائله ائدك، ياتاني داهادا يوخلاتماياق، آزدا اولموش اولسا بير آز ترپه­دك.

آشيق گرك ائل ايچينده نئجه دولانا، نئجه داورانا؟

آشيق تئز لكه گؤتورر. آشيق ائل ايچينده تانينميش بيريسي اولاراق، دائماً دئمك اولار هامي­نين نظري آلتدا اولار. بير دنه كيچيك خطاسي هامي­يا عيان اولار. بودا آشيقليغين ملت ايچينده سئويلديگينين نشانه­سي دير. نيه كي آشيغي اؤزوندن بيلير، اونا اهميت وئرير. آشيق گرك دوز اولا. گؤزو پاك اولا.

ييرمي-اوتوز ايل بوندان اؤنجه تويلاريميزين دئمك اولار بوتونو آشيقلار ايله اولوردو، آما ايندي بئله دگيل، اركستلر آشيقلارين يئرلريني توتدولار. سببي نه­دير؟

سببي تهاجم فرهنگي­دير. بونلاري ائل ايچينده يايانلار، بيزيم اصالتيميزي و فرهنگيميزي هدف توتوبلار. اصيل موسيقي­ميز داغيلتماق اوچون بو موسيقي­لر ياييلير. اؤز موسيقي­ميز آرادان گئتدي، ملتيميز آغاجدان قوپموش بير يارپاغا اوخشار. يئل هايانا اسسه اودا او طرفه گئديب، لاپ چوخور اولان يئرلره دوشه­جك. انسان اؤز كؤكوندن قوپسا، دا او هئچ نه­ييني قورويا بيلمز.

ائليمزين گرك آييق اولا، ياخچيني ياماندان سئچه و دوز يوللار چكيله. انسان اولان گرك اؤزو اؤز يولونو سئچه، هرنه دئديلر قولاق آسمايا، انسانين عاغلينا نه گليب.

دلي كؤنول صراف اولوب دونيادا

ياخشي­ني ياماندان سئچه­سن گرك.

بداصيلدن هرآن اوزاقلاشاسان

اصيلين سمتينه قاچاسان گرك.

بو حالدا كيمين اليندن بير ايش گلر، آشيقلار يوخسا ائليميز؟

ائليميزين اليندن هر نه ايش گلر. آشيق بير نفردير. آشيغين هم معنوي و همده مادي دستكه احتياجي وار. آشيق اؤزونو فدا ائديب، دونيا ماليندان هر نه دن كئچيب. آيري ايشه باخماييب. آشيغين نه حقوقو وار، نه گليري وار، نه ده بيمه و ... . بو دورومدا اونون اومودو ائليدير، ائليده اونو آتسا و توي-بايراملاردا مجلسلرينه آپارماسا اوندا نه اولار.

آشيقليق صنعتيني بونداندا ايره­­لي آپارماغا نه ائده بيلريك؟

گرك بيلگي­لريميز يوخاريا آپاراق. بير نفر بيلن انسان، اللي نفر بيلمه­يندن قاباقدير. اؤز كيمليگيمزدن ياپيشاق. هم سازي قاباغا آپاراق، همده سؤزو. سؤز ايندي بو دؤورده مجلسلرده چوخ تأثير قويور. سؤز كسني قيليج كسه بيلمز.

قوربان اولاق دوز يوللارا

آنا ديللي اوخوللارا

زهتابي تك اوغوللارا

گوجلو ياراد مجالی تورک

آشيقلارا نه سؤزونو اولا بيلر، يادينيزدا اولسا بير مجلسده ايديك، دده قورقوت داستانيني تعريفله­ييردينيز، چوخلو آشيقلاردا وارايدي، هامي سيزين سخندانليغينيزدان و بيلگيلي بيريسي اولمانيزدان مبهوت  و حيران قالميشدير، حتي او مجلسده اوستادلاريميزدان اولان آشيق علي قره­آغاجي سيزه خطاب دئدي، آشيق رضادا بيزيم دده قورقودوموزدور. يئني داستانلاري اؤيره­نمگه آشيقلاري دعوت ائديرسينيزمي؟

باياق دئديگيم كيمي، گرك زامانلا ايره لي گئده­ك. منده بونلاري گئجه ياتيب سحر اؤيره­نمه­ميشم، گئديب دده­قورقود كتابيني اوخويوب، او سؤزلري اويغون هاوالارا چكميشم. اينديده بو داستاني هامي بگنير. حتي گؤره سن بلكه قديم داستانلاردان بير تعدادين خوشو گلمه يه، آما من بو داستاني هارادا دئميشم بگنيبلر. حتي توركيه ده سئن اوسته من دده قورقوت داستانيني تعريفله ديم، قورتولاندان سونرا هامي منه طرف گلدي و بونو نئجه اؤيره­نديگيمي سوروشدو. آشيقلارادا دئييرم، دئمه­يين من اؤيره­نديم قورتولدو، انسان گرك هميشه اؤيره­نه و اؤيره­نمك داليسيجا اولا. بير-بيرلري ايله رقابت ائتسينلر.  هميشه اومودلو اولسونلار، انشاء الله گله­جكده ائليميز آشيقلارين قدريني بيلر.

كيملرين شعرلريني چوخ اوخويارسينيز؟

منه شاعر فرق ائتمز، هر شعركي گؤزل اولا، تأثيرلي اولا و محتواسي دوز اولا من اوخويارام. بيرده بير سؤز وار، دئييرلر اوره­كدن چيخان اوره­گه ياپيشار. گؤرورسن شاعر وار دئيير بئله ائتمه يين بئله ائدين آما اؤزو اؤز شعرينه عمل ائتمير. بئله شاعرلرين شعرلري اوخونولماييرلار و تاريخده قالماييرلار.

من اؤزوم اسماعيل بهرامي، سولدوز دگيرمانچي اوغلو، محرم پريزاد، اورخان، رشيد پورقبائيدن چوخ اوخويارام.

بيلديگيميز كيمي سيزين اؤز شعرلرينيزده وار، بس نيه اونلاردان اوخوماييرسينيز؟

بلي اؤز شعرلريمده وار. آما من دئديگيم كيمي سؤزه چوخ دگر وئريرم. هانسي سؤز چوخ گوجلو اولسا اونو سئچه­رم. اونا گؤره اؤز يازديغيم شعرلري هله ليك بگنمه­ديگيم اوچون، گوجلو شاعرلريميزين شعرلريني اوخويورام.

بعضي آشيقلار ائله نئچه قاطار سؤز اؤيره­نيرلر و هر يئرده اونلاري اوخويورلار، سيزجه بو دوزدومو؟

يوخ. هر يئرين بير سؤزو وار. آشيق گرك اوخودوغو يئري تانيا و دوشونه بو يئركي من اوخويورام هارادي؟ قهوه خانادير؟ توي­دور؟ رسمي و اداري يئردير؟ دانشگاهدير؟

آشيق گرك مختلف سؤزلر ايله مختلف طيفدن اولان انسانلاري آشيقيغا جذب ائده. جوانا جوان سؤزو، قوجايا قوجا سؤزو ،ساوادلي يا ساوادلي سؤزو ساوادسيزا ساوادسيز سؤزو اوخويا. آشيق گرك موقعيت شناس اولا.

هانسي ياريشمالاردا و يا فئستيواللارا قاتيليبسيزو مقام گتيريبسينيز؟

من دئمك اولار، ايراندا اولان آشيق فئستيواللارينين چوخونا چاليشميشام قاتيلام. آما 4 اوستان آراسيندا قورولان اورمو آشيقلار ياريشماسيندا ايكينجي يئري توتدوم.1390-دا قوشاچايدا اولان فئستيوالدادا اوچونچو اولدوم. ايراندا اولان مختلف جشنواره لره قاتيلميشام، بير دفعه ده توركيه آشيقلار بايرامينا گئديب اورادا اون ايكي گون مدتينده چيخيشلاريم اولوب.

آشيقليقدا بير دنه خوش خاطره بير دنه ده پيس خاطره لرينيزدن بويورون؟

گئتديگيم يئرلرين هاميسيندان خوش خاطره لريم وار. نيه كي ائليميز هاميسي منه احتراملا ياناشيب و حؤرمت قويوبلار. آما پيس خاطره م يزد شهرينده قورولان اوستانلار آراسي موسيقي فئسيتوالي ايدي. بو فئستيوالدا بيزيم حاقيميزي يئييب، لرستانين نماينده سينه وئرديلر، منده دوز گئتديم اوردا اگلشن خانه موسيقي نين رئيسي نين يانينا دئديم: آقاي كلهر اگر اطلاعاتين يوخدور بيل، سيز دئمك ايله دگيل، آذربايجانين موسيقيسي دونيادا تكدير. بونو هامي دئيير.

شاگردلرينيزدن بويورون، شاگردينيز وارمي؟

وار.آشيق وحيد ايرواني، قوشاچايدا آشيق رحيم عباديودند، منوچهر صبوري و نئچه نفرلر وار كي يئني اؤيره­نير. سولدوزدا آيري يئرلرين عكسينه بو صنعته گئتديكجه علاقه آرتير.

اينانيريق، بونون ندني سيز اولوبسينيز؟

يوخ، سولدوزون ملتي ائل دبلري و اؤز كولتورونه باغلي بيريسي ديرلر.

بو شاگردلرينيزه و يئني بو يولا قدم قويانلارا و بو صنعتدن اوزاق گزنلره نصيحتينيز نه اولا بيلر؟

مني بير كيچيك قارداش اؤزلرينه بيلسينلر. قارداش قارداشا اؤز اوره­ك سؤزونو دئيه­ر. دوز يولا چكر. بير سؤز دئييرم و بير سوال سوروشورام، انسانا آدامين اؤز آناسي ياخشي باخار يا آناليغي؟ البته كي آدامين اؤز آناسي. بس گلين اؤز آناميزين قدريني بيله­ك و بو ائلي، بو كولتورو و بو موسيقيني قوروياق. يوخسا آناليق آدامين باشينا هرنه اويون گتيرر.

ائللريم چيخارتسا اؤز گونشيني، اؤزگه گونش بيزه ايشيقليق وئره بيلمز. آما گونش اؤزوموزونكو اولسا ايشيغيدا اؤزوموزه وئره­جك.

دگرلي واختينيزي بيزيم اختياريميزا قويدوغونوزا گؤره سيزدن تشكر ائديرم. چوخ ساغ اولون.

سيزده ساغ اولون. رسمدیر آشیقلار مجلسین سونوندا بیر دستان هاواسی اوخویارلار. منده دانیشیغیمیزین سونوندا بیر دیکدابانی دستان سیزه و عزیز اوخوجولاریمیزا اوخویورام.

بو ایشینیزی ممنونیتله قارشیلاییریق، بویورون.

دیکدابانی دستان+ تیکلایین و ائندیرین= 3.6 مگابایت

 

دقت: بو سسین حجمینی آزالتماق اوچون، کیفیتینی آشاغی یا دوشوردوم، بیر آز کیفیتی دوشسه ده باغیشلارسینیز.

یاخشی حؤرمت ایله یاخشی آد ایله/ دولانمیشام آذربایجان ائلینی

یاخشی حؤرمت ایله یاخشی آد ایله/ دولانمیشام آذربایجان ائلینی

قوشاچایلی آشیق هدایت موسی اوغلو ایله دانیشیق.

دانیشیق آپاران: احمد اسدی

اورمو آشیق مکتبینی بوگون یاشادان اوچ اؤنملی شهر وار. بیری اورمو, بیری خوی, بیریسیده قوشاچای. بو شهرلر هم آشیقلارین سای باخیمیندان, همده اوردا اولان آشیقلارین اوستادلیقلاری ایله او بیری شهرلردن سئچیلیرلر. بو آرادا قوشاچای شهرینین آذربایجان آشیق مکتبینده اؤزونه مخصوص یئری وار. نیه کی بورادا اولان آشیقلارین چوخو ایکی آشیق مکتبینه عائددیلر و بعضی واختلاردا اوچ آشیق مکتبینه عائد اولان آشیقلاردا تاپیلیر. قوشاچای اورمو, هئشتری و تبریز-قره داغ آشیق محیطلرینین اورتاسیندا یئرلشدیگینه گؤره بو خصوصیته مالک اولوبدور. ایندی لیکده بو شهرین آشیقلارینین چوخو هم هئشتری آشیق هاوالارینی همده اورمو آشیق هاوالارینی ایفا ائدیرلر. اورمو آشیق مکتبینی نظره توستاق, بو شهرین بیر بؤیوک و اؤنملی اؤزللیگی وار. اورمو آشیق مکتبی­نین دئمک اولار, 70-80% گنج آشیقلاری بو شهرده یئرلشیر. ایندیلیکده بو شهرده نئچه نفرلر اورمو آشیق مکتبینی اؤیره­نمگه باشلاییب, اورمو آشیق مکتبینه بو سون ایللرده گلنلرین سای باخیمیندان آز اولماسینی نظره توتساق بو ایش چوخ اؤنملی و دگرلی بیر مسئله دیر. ان آزی اومودوموز وار، قوشاچایدا بو مکتبی یاشادان انسانلار اولاجاق. آما کئچه­ک دانیشیغیمیزا. بو دفعه آشیق هدایت موسی اوغلو آدی ایله مشهور اولان, هدایت مهری ایله گؤروشموشوک. آشیق هدایت 1336-جی ایلده قوشاچایین یاریجان کندینده آنادان اولوب. آتاسینین آدی آشیق موسی ایدی. آشیق موسی بیر زمانلار قوشاچایین ساییلان آشیقلاریندان ایمیش. ائله بونا گؤره­ده ایندی غربی آذربایجاندا اونو آشیق هدایت موسی اوغلو آدی ایله تانییرلار. آشیق هدایتین اوغلو داوودبگ­ده آشیقلیق صنعتینی اؤیره­نیب آشیق اولماق ایسته ییر. آشیق هدایت قوشاچایین اوستاد آشیقلارینداندیر. حتی جرأت ایله دئمک اولار, بلکه ده بیرینجی آشیغی دیر. آللاهدان اونا و عزیز اوغلونا جان ساغلیغی و صنعتینده باشاریلار دیله­یرکن سیزیده بو دانیشیغی اوخوماغا دعوت ائدیرم.

اوستاد بو مکتبه گلیشینیزدن دئیین، نه زماندان گلدینیز آشیقلیغا؟

آتام آشیق ایدی. ائویمیزده ساز اولدوغونا گؤره ائله اوشاقلیق ایللریندن ساز ایله تانیش ایدیم. دئیه بیلرم ائله عاغلیم کسندن بو صنعتی سئومیشم. قدیم اورمو رادیوسوندا رحمتلیک آشیق درویش و آشیق دهقان اوخویاردیلار. اونلاردا باعث اولدولار علاقه م چوخالا. 1353-جو ایلدنده رسمیتده آشیقلیغا باشلامیشام. اوگوندن بویانادا ائله آشیقلیق ائدیرم و ائلیمیزین خدمتینده یم.

آشیقلیقدا اوستادلارینیز کیملر اولوبلار؟

منیم آتام آشیق موسی ایدی. اوندان اؤیره نمیشم. سونرادا آشیق دهقاندان سازی اؤیره نمیشم. داستانلاریمیزدادا آشیق مختار گؤلمانخانالی، آشیق حسین اوزانلی، آشیق تیمور قوشاچایلیدان استفاده ائله میشم. آما اصلی اوستادیم، آشیق دهقان اولوبدور.

داستانلاردا اوستادینیز اوچ آشیق اولوب، دئیه بیلرسینیز بو آشیقلاردان ائشیتدیگینیز داستانلار نئچه دنه ایدی؟

من اؤزوم سینه دن و ازبردن 17 داستان بیلرم. آما اوستادلاردان ائشیتدیگیم داستانلار، 45 داستاندیر. بونلاری من بو اوستادلاردان ائشیدیب دفتریمده یازمیشام.

45 داستان اؤزو بؤیوک بیر مجموعه دیر، سیزجه بو قدر داستانین آنلامی نه دیر؟ نه یه یارانیب؟ بو داستانلار نه دئمک ایسته ییرلر؟

قوی سیزه خلاصه سینی دئییم، بیزیم بو داستانلار بیر فیلم کیمی دیر. ایندیکی فیلملرین نئجه نتیجه سی وار. بیزیم داستانلاریندا نتیجه سی وار. نتیجه سیده خالقیمیزا حقیقتی، معرفتی و اسلامی تبلیغ ائتمه دیر. حتی اونلارداکی، شوخ سؤزلر وار ایچینده اسلامیت و حقیقت آیدین گؤرونور. سونرادا مردلیک، نامردلیکدن دانیشیر. مثلا کوراوغلویا باخین، کوراوغلو خالقین ایچیندن باش وئرمیش بیر ایگیددیر. کوراغلو ظالملردن، ملتین حاققینی یئیه ندن، اؤز ملتینین حاققین آلیردی.

بونادا دقت ائده­ک داستانلاریمیزین بیر باشلانیشیندا آللاه آدی گلیر و بیر قورتولوشوندا آللاهی یاد ائدیرلر.

قوشاچای نئچه آشیق مکتبینین اورتاسیندا یئرلشیر،بویورون هانسی آشیق مکتبی قوشاچایدا واردی؟

بیزیم شهرده ایندی اوچ مکتب وار، اورمو آشیق مکتبی، تبریز-قره داغ آشیق مکتبی و بیرده قوشاچایین اؤز هاوالاری و مکتبی، بودا همان هئشتری مکتبی دیر. بیزیم قوشاچای ماحالینین هاوالاری هئشتری ایله بیردیر، یعنی ائله هئشتری ایله بیر ماحالیق.

شاگردلرینیز اولوبمو، واردی ایسه، آدلارینی بویورون؟

بیری اؤز اوغلوم داوود مهری دیر. سونرا عادل احمدی ،مرتضی جهانی و سهراب رشیدی. شاگردلریم یئنه ده وار، آما اصلی یولا دوشنی بونلاردیلار.

آشیق هاوالاریندان هانسی لاری چوخ سئویرسینیز؟

هاوالاریمیز خوشدورلار و هامیسی شیریندیر. قالیب او چالان آشیق او هاوانی نئجه ایفا ائده. بیری وار تاجری نی خوش چالیر. آدام اونون تاجریسینی سئویر، بیریده گؤروسن آیری هاوانی خوش چالیر، آدام اونون او هاواسینی سئویر. آما منیم نظریمه، تاجری هاواسی چوخ شیرین هاوادیر. بو تاجرینی چالان اولا، چوخ گؤزل اوخومالی و چالمالی هاوادیر. رحمتلیک درویشده بو هاوانی چوخ چالاردی.

قوشاچای آشیق محیطینه مخصوص آشیق داستانیمیزدا واردیمی؟

وار. حسین ایله خانبم داستانی وار. بو مخصوص بیزیم شهریندیر و تکجه قوشاچای آشیقلاری بیلر. بو داستانین ماجرالاری حاجی بهزاد کندینده اولور. حاجی بهزادکندی قوشاچای شهرینه چوخ یاخین بیر کنددیر.

ائشیتمیشدیک، بیر دنه ده کربلایی آدی گؤزل داستانی وار، اودا قوشاچای ماحالینا عایددیر، بئله دگیل می؟

بو داستانین احوالاتی ملک کندینین بایقوت کندینده اولوب و بیزیم ماحالین داستانی دیر، آما تبریز آشیقلاریدا بیلرلر.

چوخ کیملرین شعرلریندن اوخویارسینیز؟

من اؤزوم چوخ داستاندا اولان شعرلردن اوخویارام، آما یادیما دوشدوکجه علعسگردن، قاسمدان، دوللو مصطفادان، مسکیندن، دده کاتبدن، او تایلی شاعرلردنده بهمن وطن اوغلو، آزافلی میکاییل، اکبر جمیلدنده اوخویارام. اؤزومونده شعرلریم وار. هردنده اؤز شعرلریمدن اوخویارام.

شعرلرینیزدن نئچه سینی اوخویون؟

اول اویاق

دلی کؤنلوم آت باشیندان غملری

حقّین درگاهیندان سن دوشمه اوزاق

داده یئتیر یئرین- گؤیون لنگری

عارف اول غفلتدن آییل اول اویاق

*******

غملی کؤنول لری گولدورن آللاه

آغلایان گؤزلری سیلدیرن آللاه

عالمه بیرلیگین بیلدیرن آللاه

چکیلسین ظلمت لر گؤرونسون شافاق

*******

 سنه قوربان اولوم ذات پرقدرت

کرمیندن وئریب عالمه زینت

آشیق موسی اوغلویام آدیم هدایت

حقّین درگاهیندان ایسترم دایاق.

 

دگمز

باجارسان دوستلوغو مردایله ائیله

نامرد دولاندیریر یولونا دگمز

بیرگون داردا قالسان آتاجاق سنی

شاهاسیز تنبلین پولونا دگمز

***

ذاتیندان بارسیزدیر سؤیود بوتاسی

یولقون کؤلگه سینین اولماز صفاسی

نامردین ایلقاری عهدی وفاسی

یووشان سوپورگه نین کولونا دگمز

***

نامرد ایله گزمه جنت باغیندا

زهردن آجی بیل بال قایماغیندا

مخمر دؤشکلری آغ اوتاغیندا

مردلر ایوانیندا چولونا دگمز

***

موسااوغلو سؤزلرین نصیحتی وار

بیلنه یازمیشام قالسین یادگار

مردین ارزشی لعله برابر

نامرد قزیلین قیلینا دگمز

 

 

کؤنول دور-دولان باشینا

کؤنلو- گؤزو توخ انسانین

حقیقتده لیاقتده

معرفتی چوخ انسانین

***

نامرد نانین یئمک اولماز

هر نانا نان دئمک اولماز

هر سؤزه جان دئمک اولماز

سؤزو واردی اوخ انسانین

***

دیل وار دردین درمانیدی

دیل وار باشین سلطانیدی

دیل وار قتلین فرمانی دیر

فرقینه بیر باخ انسانین

***

اسلام دینین حق گؤرموشم

دوشمنلرین یوخ گؤرموشم

موسااوغلویام چوخ گؤرموشم

اعتباری یوخ انسانین

قوشاچایین قدیم و اسکی آشیقلاریندان هانسی لاری خاطرلاییرسینیز؟

آشیق عباس بیگی وار ایدی، تزه وفات ائدیب.آشیق حسن قاشیقچیلی،آشیق عوض وار ایدی. آشیق تیمور واردی کی، ایندی قالیر آما چوخ قوجالیب. آشیق نوروز وارایدی. آللاه بو صنعتده زحمت چکیب گئدنلرین هامسینا رحمت ائیله سین، هره­سی اؤز یئرینده زحمت چکیب عؤمورلرینی بو یولدا قویوبلار.

40 ایله یاخین آشیقلیق ائدیبسینیز، آشیقلیغی نه ده گؤردونوز؟ بو مکتب نه یه گؤره یارانیبدیر؟

من اؤزوم چوخ ساز چالماغا گؤره آشیق اولمامیشام. من بو مکتبین عرفانینا گؤره آشیق اولموشام. من اؤزومو تانیاندان اؤزومه وظیفه بیلمیشم، میدانا گیریب بو مکتبه خدمت ائیله یم. آشیق اولان، آللاه یانیندا باش اوجا اولار. ائلینه شادلیق وئرمگه گؤره، ثواب ایش گؤرر. بیرده کئچمیش سؤزلری سینه دن سینه یه، کئچمیشدن بوگونه، گتیریب چاتدیرماقدا یوردوموزا و ائلیمیزه بؤیوک خدمتدیر. من سؤزلره- صحبتلره عاشق اولموشام، چوخودا ساز چالماق دگیل.

قدیملردن دئیین، قدیم تویلار نئجه اولاردی؟ بوگون نئجه دیر؟

قدیم تویلار اوچ گون ایدی. بیرگون دم دئیه ردیلر، بیرگون خینا توتما، بیرگونده بؤیوک توی. بؤیوک تویدا گلین چیخارداردیلار. آشیقدا اوچ گون توی ائوینه قوناق اولاردی. آشیقلاردا داستانلاردان دئیه ردیلر. آما ایندی تویلار بیرگون اولوب. او بیرگونوده، تاپشیریرلار، ارکسته. بودا بیزیم فرهنگیمیزه بؤیوک ضربه لر وورور.  ایندی قوشاچایدا آشیق تویو چوخ آزالیب. آما هئشتری ماحاللاریندا، داهادا یاخشی لاشیب. تویلارین چوخو آشیق ایله کئچیریلیر. قاباقکیلارداندا نظملی و عظمتلی اولور. ائله قدیمکیلره تایدا اوچ گون یئرینده دیر. هئشتریده تویلارا ارکست آپارمازلار.

شاگردلرینیزه و گنج آشیقلارا نصیحتینیز نه اولا بیلر؟

من همیشه رحمتلیک بؤیوک اوستادیمیز آشیق علعسگرین سؤزونو دئیه رم،

یاخشی حؤرمت ایله یاخشی آد ایله

دولانمیشام آذربایجان ائلینی

پیره آتا دئدیم جوانا قارداش

آنا=باجی بیلدیم قیزی گلینی

***

هرکس بو دونیانی فانی بیلمه سه

هم ثوابی هم احسانی بیلمه سه

ناموسو گؤزله ییب نانی بیلمه سه

علی ذوالفقاری قیرسین بئلینی

***

آدیم علعسگردیر، کمتر بیر قول

ناقابل سؤزلری ائتمه رم قبول

بنده خدایم امت رسول

دوست توتموشام شاه مردان علی­نی

بو جور سؤزلری دئیه رم، گرک آشیق حقیقتدن معرفتدن اوخویا. آیری موسیقی لره باخماسینلار. آشیق ائلی یولدان چیخارتماز. باخسینلار، آشیق علعسگر، خسته قاسم نه لر دئییبلر. آشیق درویش کیمی اولسونلار. آشیق درویش و کئچمیش اوستادلار  نه لردن اوخویوب، اونلارین یوللارینی توتسونلار. بیرده تزه بو یولا گیرن آشیقلار گرک، ساوادلاری ایله، بو صنعتی قاباغا آپارالار. هاوالارا تزه گوللر اضافه ائتمکله و یا یئنی هاوالار دوزلتمکله بو صنعتی داهادا گؤزللشدیره لر.

اوچ نفر اوستادلاردان آدلارینی چکدینیز، بونلاردان آشیق درویشی گؤروبسینیز، شاگردلرینیزه تاپشیردینیز درویشه تای اولالار. آشیق درویش نه ائتمیشدی؟

هرکس بو اوستادین مجلسینده اوتورسا ایدی، لذت آپاراردی. هم سازیندان هم سؤزوندن، همده سخندانلیغیندان. چوخ شیرین دانیشاردی. مجلسده دانیشسا ایدی، هامی دوروب اونا قولاق آساردی. نصیحتده، معرفتده، داستانلاردا کامل اوستاد ایدی.

بیزیم ایستگیمیزی یئرینه یئتیریب, بو دانیشیغا قاتیلدیغینیز اوچون, درین تشکرومو بیلدیریره­م. چوخ ساغ اولون.

سیزده ساغ اولون.

 

 

.

 


 

ائلیمیزین گنج استعدادی ، آشیق مجید عنبری ایله دانیشیق.

ائلیمیزین گنج استعدادی ، آشیق مجید عنبری ایله دانیشیق.

 دانیشیق آپاران: احمد اسدی

آشیق ادبیاتی و موسیقی­سینین دگرلی هوسکارلاری، بو دفعه­کی، دانیشیغیمیز سالماس شهرینده یاشایان، عزيز دوستوم و محترم يولداشيم آشیق مجید عنبری ایله اولوبدور. سالماس شهرینین گنج آشیغی مجید عنبری 1362-جی ایلده بو شهرده آنادان اولوب. اونون آشیقلیغا علاقه سی اوشاق ایکن باشلاییب. آشیق مجیدین گنج اولماسینا باخمایاراق، اورمو آشیق مکتبینین هاوالارینی اوستاجاسینا ایفا ائدیر. هاوالاردا اولان مهارتی، اونون گله جکده بیر اوستاد آشیق کیمی تانینماسینا ندن اولاجاق. آشیق مجید هاوالاری اصولی و گؤزل چالیر، همده گؤزل اوخویور. او همده یئنی لیکلر دالیسیجادیر. بو دگرلی آشیغیمیزا جان ساغلاغی و اوزون عؤمور دیلرکن، آرزو ائدیریک، ائلیمیزده اونون کیمی گنجلر چوخ اولوب، اؤز کیملیکلرینی قورومادا چالیشالار. سیزی آشیق مجید ایله آپاردیغیمیز دانیشغی اوخوماغا دعوت ائدیرم.

 

دانیشیغی و شکیللری ادامه مطلب بؤلومونده باخا بیلرسینیز.....

ادامه نوشته

بو صنعت بیزیم وارلیغیمیزدیر، گرک قویمایاق آرادان گئده

بو صنعت بیزیم وارلیغیمیزدیر، گرک قویمایاق آرادان گئده

آشیق بولود ساعد ایله دانیشیق/ دانیشیق آپاران: احمد اسدی

 aşıq bulud- آشیق بولود

اشاره: گنج آشیقلار بلوقونون دگرلی اوخوجولاری، بو دفعه گئدیب آشیق بولود ساعد ایله دانیشیق آپارمیشیق. آشیق بولود، اورمونون آدلیم آشیقلارینداندیر. او هم گؤزل یوردوموزدا، همده یوردوموزدان ائشیکده خارجی اؤلکه­لرده­ده تانینمیش بیریسی­دیر. آشیق بولود 1338-جی ایلده ملکندینین(ملکان) باباکلک کندینده دونیایا گؤز آچیب. 6-7 یاشی اولدوغو واختلاردا عائله­سی ایله بیرلیکده اورمویا کؤچور و بو شهرده قالارگی اولور. آشیق بولودون اوغلودا آشیقدیر و اورمو بؤلگه­سینده آشیق فورماسیندا فرقلی چیخیشلاری ایله تانینیر. آللاهدان آشیق بولود ساعد و اونون خلف اوغلو سایین عسگر ساعده باشاریلار دیلرکن، دانیشیغیمیزی اوخوماغا دعوت ائدیرم.

دانیشیغی و شکیللری ادامه مطلب بؤلومونده باخا بیلرسینیز...

ادامه نوشته